Ga naar de inhoud

Rekkems gehucht wordt een enclave

De komst van de E3 veranderde het dorp Rekkem volledig. Voor de aanleg van de autosnelweg en de expresweg werden meer dan 2 vierkante kilometer aan gronden onteigend en ingepalmd. Enkele boerderijen en huizen verdwenen al zeer snel. Er verrezen nieuwe bruggen en sommige wegen stopten opeens abrupt. Het gehucht Paradijs werd door de nieuwe E3 afgesneden van de rest van Rekkem.

Reeds in de jaren 50 werden plannen gemaakt voor de aanleg van een autostrade. De E3 verbindt Antwerpen met Rijsel en passeert langs de Menense deelgemeente. De gronden parallel tussen de Dronckaertstraat en de weg Rijsel-Gent leken geschikt voor de inrichting van de snelweg én een douanepost. Rekkem werd daarmee in twee gesneden.

In Rekkem ging al vlug het verhaal de ronde dat het gehucht Paradijs volledig zou afgesneden worden. “‘t Paradijs? Je gaat er niet meer aan kunnen! Je zal helemaal geïsoleerd zijn”, klink het. De enige wegen die naar het Paradijs leidden waren de provinciale weg naar Moeskroen en de Paradijsstraat. Pas toen duidelijk werd dat er een brug aan de Brun Cornet en een omleiding aan de Paradijsstraat zou komen, was men er in Rekkem meer gerust in. De wijk Paradijs bleef bereikbaar, maar werd sowieso een enclave.

Ruzie over de Risquons-Tout

Door de plannen voor de aanleg van de autostrade ontstond een politiek probleem op Belgisch niveau. In die tijd functioneerde het ‘Centrum van onderzoek voor de nationale oplossing van de maatschappelijke, Politieke en Rechtskundige vraagstukken van de verschillende gewesten van het land’, kortweg het centrum Harmel. Dit centrum was bezig met taalkwesties en bereidde de taalgrens voor. Het centrum Harmel en de minister van Binnenlandse Zaken stelden voor om het tweetalig gehucht Risquons-Tout, toen nog een deel van Rekkem, af te staan aan Moeskroen.

Maar wat bleek op hun plan? De grens van het gehucht Risquons-Tout was het tracé van de toekomstige autostrade, met inbegrip van de gehuchten Paradijs en Triloy. En dat waren Nederlandstalige gebieden, deel van Rekkem. Op de gemeenteraad van 12 juni 1956 verzetten burgemeester Declercq en de gemeenteraad van Rekkem zich met man en macht tegen dit voorstel.

Pas in 1963 kwam er een oplossing. In plaats de reductie van Rekkem met de helft van haar grondgebied, tot aan de geplande autostrade, werd slechts een klein gehucht van Risquons-Tout bij Moeskroen gevoegd, namelijk het deeltje van de Rijselstraat en de hoeve Delbar.

Afbraken in Paradijs
Copyright Eric Vanthournout

Geen N58 door Rekkem

Daarna bleven er nog altijd spanningen aan de taalgrens bestaan. Het dossier van de weg Pecq-Geluwe, later Pecq-Armentières leverde heel wat discussie op. In Rekkem werden niet alleen gronden onteigend voor de E3, maar ook om plaats te maken voor een verbindingsweg, de latere N58, die een verbinding zou maken tussen Wallonië en Komen. De bedoeling was dus om de weg die komt van Moeskroen door te trekken langs Rekkem en Menen richting de Leievallei en Komen. Dit project werd niet uitgevoerd na uitgebreid protest. 

De N58 heeft vandaag twee delen. Het deel vanuit Moeskroen sluit aan op de E17. Het andere deel van de N58 start dan kilometers verderop, aan de afrit van de A19 in Geluwe.