Theme: Verbinden en groeien
Voorgeschiedenis
Steenwegen en smalle straten langs dorpskernen. Zo ziet het Europese wegennet er grotendeels uit halfweg de 20ste eeuw. Traag, onveilig en niet geschikt voor groot vrachtverkeer. Dit moet beter, zeker nu de economie herleeft na WO II en verbroedering en verbinding tussen Europese landen een centrale gedachte is.
Het jaar 1950 vormt een keerpunt: in Genève wordt een akkoord gesloten over een netwerk van Europese snelwegroutes. De geboorte van de Europawegen. Hierbij ook de E3, die Lissabon met Helsinki zal verbinden en doorheen België loopt.
Van idee naar aanleg
Het idee van de snelwegen vindt bijval. Maar bouwen kost ook geld. De regering besluit voorrang te geven aan E313 en de E42 de ‘Autoroute de Wallonie’. Overheidsmiddelen voor de aanleg van de E3 zijn hierdoor te beperkt. Toenmalige minister van Openbare Werken, Omer Vanaudenhove, vindt een alternatief middel om de snelweg te financieren: de oprichting van de Intercommunale Vereniging voor de Autoweg E3. De Belgische staat wordt de hoofdaandeelhouder, de steden Turnhout, Antwerpen, Gent en Kortrijk medeaandeelhouder. Het geld wordt opgehaald bij de burger door de uitgifte van kasbons, gepromoot met slogans als “De E3, voor u, door u”. Op 9 februari 1963 krijgt de Intercommunale E3 officieel de concessie voor het bouwen en het onderhouden van de nieuwe autoweg E3.
Het traject wordt grondig bestudeerd: de snelweg moet dorpskernen ontzien en de omgeving zo weinig mogelijk schenden. Tegelijk wil de snelweg stadskernen met elkaar verbinden, zonder er midden in te lopen. Op deze manier moet de E3 de bestaande Rijkswegen zoals de N43 (Kortrijk -Gent) en de N70 (Gent-Antwerpen) vervangen. Dat was hoognodig. Deze oververzadigde steenwegen, die dwars door dorpen en steden als Harelbeke en Lokeren liepen, stonden bekend als “dodenwegen” door het aantal verkeersongelukken. Er worden zelfs regelmatig betogingen georganiseerd om het doorgaand verkeer uit stadskernen te weren.
In 1963 al vindt de eerste spadesteek plaats ter hoogte van de Turnhoutse Poort in Antwerpen. In 1966 starten de werken in regio Kotrijk, in 1967 volgen Gent en Waregem. In 1973, tien jaar na de start van de werken is de E3 op Belgische bodem voltooid.
De snelweg als economische motor
De snelweg verbindt steden en landen op een ongeziene manier en brengt kansen en ontwikkelingen met zich mee op sociaal, cultureel en economisch vlak. Zo vestigen zich heel wat bedrijven langs de snelweg, met clusters dichtbij de op- en afritten. Maar ook lokale tankstations en restaurants kunnen profiteren van het passerende verkeer. Truckchauffeurs van over heel de wereld bezoeken de wegrestaurants Inter en National, die aan beide kanten van de douaneparking in Rekkem hun internationale gasten ontvangen.
De snelweg brengt perspectief; een tripje naar zee is gemakkelijker en studeren in een stad als Gent lijkt nu heel wat toegankelijker. Helaas opent de snelweg ook de deur voor grenscriminaliteit. Ondanks internationale samenwerking van de politiediensten hebben sommige grensbewoners hier vandaag nog last van.
Van E3 naar E17
Initieel volgden de uitgedachte Europawegen een eenvoudig telsysteem. Door het toenemend aantal snelwegen wordt in 1975 wordt het hele numeriek systeem van de Europese wegen drastisch omgegooid. Er komt een rationele logica die ruimte laat voor uitbreiding van de wegen. De parallelle hoofdverbindingen worden genummerd van het westen naar het oosten en van het noorden naar het zuiden, in oplopende volgorde. De noord-zuidverbindingen krijgen even getallen toebedeeld, en de west-oostverbindingen oneven getallen. De praktische uitwerking laat nog even op zich wachten. Pas in 1985 verandert het Belgische deel van de E3 in E17.
Verhalen met het onderwerp “Verbinden en groeien”
Wat was er voor de MAKRO?
Onderstaande fotocollage toont de boerderij van de familie Lefevre in de Eekse Savaanstraat. De boerderij werd in het begin van de jaren 1970 gesloopt voor de komst van een Makro-warenhuis in Eke (Nazareth). Het huis, de stallingen en de bijhorende landerijen moesten volledig wijken voor de nieuwe Makro-site. De Makro kwam niet toevallig op die …
Verbinden en groeien
De aanleg van de snelweg in een tijd van Europees vooruitgangsoptimisme Voorgeschiedenis Steenwegen en smalle straten langs dorpskernen. Zo ziet het Europese wegennet er grotendeels uit halfweg de 20ste eeuw. Traag, onveilig en niet geschikt voor groot vrachtverkeer. Dit moet beter, zeker nu de economie herleeft na WO II en verbroedering en verbinding tussen Europese …
‘En we rijen met z’n allen over de E3’
Na de aanleg van de E3 was het enthousiasme groot. Door deze autosnelweg was de wereld plots kleiner geworden. In de jaren 1970 was het geloof in ‘de vooruitgang’ nog zeer aanwezig. In die optiek kan men het liedje ‘En we rijen met z’n allen over de E3’ van het Nederlandse duo Berry en Simone …
De opstart van de intercommunale E3
Burgers investeren in ‘hun’ snelweg Het vooruitgangsdenken van de golden sixties was bevorderlijk voor openbare werken. Toch waren de grote investeringen in autosnelwegen niet evident. Voor de aanleg van de E3 werd een nieuw financieel systeem opgezet waarbij burgers mee konden financieren en profiteren van de opbrengsten. Onder invloed van de zware uitgaven steeg de …